Biertypen: IPA
Biertraining; alles over IPA
De IPA is overal, maar niet alle IPA's zijn hetzelfde. Leer meer over de kenmerken en verschillende stijlen van IPA.
"Ik haat IPA's. Ze zijn bitter.”
Dit hoor je vaak mensen zeggen als het gaat over IPA’s, maar dat is zeker niet in alle gevallen zo; ze zijn zeker niet altijd bitter. Je kunt moeilijk een algemeen verhaal over deze veelzijdige bierstijl vertellen. Maar of je er nu gek op bent, of het juist verschrikkelijk vindt, er is één ding dat we niet kunnen ontkennen: IPA's zijn niet meer weg te denken.
Maar wat weet je eigenlijk over IPA's? IPA's zijn er in verschillende stijlen, en de moderne benadering van hoppig bier is geen verklaring van bitterheid, maar een bier dat de wereld van fruitige smaken verkent die ook uit hop kunnen komen. Hier is alles wat je moet weten over de IPA, van veelvoorkomende termen tot enkele verschillende stijlen.
De IPA-woordenschat
Dit zijn termen die op elke bierstijl kunnen worden toegepast, dus niet alleen op IPA.
Session
Minder alcohol! Wat al dan niet een goede zaak is, afhankelijk van je wensen. Moderne IPA's voorsessies vallen meestal onder de 4% ABV.
Double/Imperial
Dubbele en imperiale IPA's zijn in wezen hetzelfde: IPA's met een hogere hopconcentratie. Om al die hopsmaak in evenwicht te brengen, gebruikt de brouwer meer mout, wat resulteert in een hoger alcoholpercentage (meestal meer dan 7%).
Dry-hopped
Dry-hoppen is het proces waarbij hop in gistend bier wordt toegevoegd, in plaats van ze toe te voegen terwijl het brouwsel kookt. Het proces creëert een extreem sterk aroma, dat de fruitige/dennenachtige/suikerzoete tonen van de hop versterkt. Het voegt aroma’s toe aan het bier, zonder enige bitterheid.
Dubbel dry-hopped
Veel brouwers zeggen dat IPA's "dubbel ge-dry-hopped" zijn. En hoewel dit vanzelfsprekend klinkt, is het eigenlijk zinloos. Er is geen echte definitie voor "dubbel ge-dry-hopped". Het kan een dry-hop zijn met tweemaal de hoeveelheid hop of de toevoeging van een verse partij hop van een andere hopsoort of misschien wel halverwege het proces. Er zijn zelfs brouwers die beweren een bier te “tripel dry-hoppen”…..
Single-hopped
Brouwers combineren meerdere hopvariëteiten om dezelfde reden dat je meerdere smaakmakers in een marinade zou doen - om verschillende smaken op tafel te brengen. Een single-hopped IPA wordt echter uitsluitend met één hopsoort gebrouwen. Dat betekent dezelfde hopsoort wordt gebruikt zowel voor de bitterheid als voor de aroma’s.
Vers gehopt
Vers gehopte IPA's, ook wel wet-hopped genoemd, komen maar één keer per jaar, op het hoogtepunt van het hopoogstseizoen eind augustus en september. Om te kwalificeren als een versgehopte IPA, moet de hop de wijnstok verlaten, naar de brouwerij reizen en binnen 24 uur aan de kook komen. Hoe dichter bij de brouwdatum je het drinkt, hoe intenser de briljante, frisse smaak van de hop zal zijn.
Hop Burn
Hop burn is een sensatie die meestal optreedt bij het drinken van echt verse IPA's, die ontstaat wanneer hetbier te vroeg wordt afgevuld na de lagering. Het wordt meestal ervaren aan het einde van de slok, of kort daarna. Terwijl de nasmaak begint, is er een brandende samentrekking in je mond en keel. Het is als de droogste droogte, tintelingen achter in je keel. Hoewel het feitelijk een brouwfout is, bewijzen sommige IPA-brouwers hiermee de ultieme versheid van hun bier.
Hop Creep
Met hop creep wordt het verschijnsel bedoeld van extra vergisting onder invloed van dryhopping. Hop blijkt enzymen te bevatten die onvergistbare lange-keten-suikers kunnen afbreken tot eenvoudige, snelle suikers. Deze enzymactiviteit blijft zonder gevolgen als er geen gist aanwezig is (suiker is suiker), maar als er gist aanwezig is, worden de net geproduceerde suikers omgezet in alcohol en koolzuur.
Hop creep kan een aanzienlijke impact hebben op bier, bijvoorbeeld op troebele NEIPA’s die dikwijls nog wat gist bevatten en die ge-dryhopped zijn met grote hoeveelheden hop. Als het bier al gebotteld is, kan de extra CO2 zorgen voor zoveel druk dat flesjes exploderen. Het is goed mogelijk dat het alcoholpercentage omhooggaat en dat er diacetyl ontstaat.
IPA-stijlen
Dit zijn classificatiecategorieën voor IPA's. Een "stijl" betekent dat een ingrediënt in het brouwproces of de brouwtechniek (of beide) een bepaalde smaak, mondgevoel of uitstraling geeft aan het bier dat altijd geldt voor de stijl.
Engelse IPA
De IPA is uitgevonden in Engeland. Hier is de verkorte versie: Britse zeelieden, terwijl ze naar India zeilden, laadden vaten bier met hop, omdat hop een conserveermiddel was. De hop bleef zolang in het bier hangen dat ze hun fruitige smaak verloren en een bitter smakend bier achterlieten. Dus... Britse IPA's zijn moutig, bitter en eentonig. Ze zijn tegenwoordig niet de meest populaire stijl, maar het is belangrijk om er een te kunne herkennen als je hem ziet.
West Coast IPA
De West Coast IPA was het begin van de Amerikaanse hopexplosie. Deze stijl krijgt de eer voor het verkennen van de rumoerige, fruitige smaken in hop, terwijl een deel van de bitterheid wordt afgestoten. Dat wil niet zeggen dat West Coast IPA's niet bitter zijn; dat zijn ze zeker. Maar die bitterheid is in balans met een uitzonderlijk schone, frisse body, het hogere koolzuurgehalte en vele tonen van tropisch fruit (het is tenslotte een "West Coast" IPA).
NEIPA
De New England IPA is wat mensen nu drinken. Deze IPA is ongefilterd (waardoor hij troebel wordt) en heeft een extreem lage bitterheid door het gebruik van hoppen die een intense, fruitige smaak geven. IPA's in New England-stijl worden vaak ge-dryhopped en hebben een redelijk laag koolzuurgehalte. Deze bieren zien eruit als sinaasappelsap, ruiken naar fruitsalade en smaken naar vers fruit. Dit is de IPA voor de "Ik hou niet van IPA's"-mensen, wat misschien de reden is waarom ze nu zo populair zijn.
Eastcoast IPA
Hoewel dit niet per se een "officiële" bierstijl is, valt er iets te zeggen voor de IPA in EastCoast-stijl. Het is de opstap tussen de Britse en West Coast IPA, met de nadruk op dennenhopsmaak en een stevige moutruggengraat. Het is niet zo helder als een West Coast IPA, maar complexer van smaak dan een Britse IPA.
Oat IPA
"Zacht" is een woord dat steeds vaker voorkomt als het over deze IPA's gaat, en dat is te danken aan haver. Terwijl West Coast IPA's knapperig, schoon en scherp zijn, hebben IPA's gebrouwen met havervlokken of havermelk een lui, onverschillig mondgevoel. Ze zijn zacht zoals een deken die je op de bank legt met een bonus van fruitige hoparoma's.
Milkshake IPA
Milkshake IPA's bevatten geen melk en je moet ze niet schudden. Ze krijgen de naam vanwege de zoetheid die de melksuiker (lactose) aan het bier toevoegt. Het is gebruikelijk (maar niet verplicht) om fruit of vanille aan deze IPA's toe te voegen om het effect nog verder te vergroten. Met een laag koolzuurgehalte eindigen deze meestal als een fruitige milkshake, superzacht als een milkstout, maar veel lichter van smaak en kleur.
Belgische IPA
De stuwende smaak in een Belgische IPA komt van Belgische gist, die het bier zoete, broodachtige, warme tonen geeft. Deze smaken meestal als een Britse IPA gemengd met een Belgische tripel. Dit resulteert meestal in een toegankelijke IPA.
Sour IPA
In een perfecte wereld zou een zure IPA in gelijke delen scherp, sappig en fruitig zijn, maar de zure IPA is nog grotendeels onbekend terrein. Sommige brouwers zullen een ge-dryhopped zuur bier een "Sour IPA" noemen, maar het is niet hetzelfde. De body van een zuur bier is over het algemeen lichter, dus het rechtstreeks toevoegen van de gedurfde smaak van hop aan dat bier werkt niet altijd. Er is eigenlijk maar één brouwerij die zure IPA's op de juiste manier maakt. Hudson Valley Brewing Company mengt zuur bier met een apart gebrouwen IPA om één zuur, fruitig, samenhangend bier te creëren.
Black IPA
Black IPA, zwart in kleurmoet zijn maar toch heel fris van karakter moet blijven. Iets wat heel lastig te brouwen is omdat je gebruik maakt van donkere moutsoorten en heel snel die frisheid kunt verliezen.
Een Black IPA zit met de stijl tussen een IPA en een Porter/Stout in. Het heeft een fris hoppig karakter zoals een normale IPA en krijgt wat donkere tonen, een hint chocolade en koffie van de donkere mouten. Dit mag echter niet te ver worden doorgevoerd, anders gaat de Black IPA te veel op een porter of stout lijken en dat is niet de bedoeling. Als je een Black IPA met de ogen dicht zou drinken, zou je eigenlijk niet moeten proeven hoe donker dit bier is.
"Ik haat IPA's. Ze zijn bitter.”
Dit hoor je vaak mensen zeggen als het gaat over IPA’s, maar dat is zeker niet in alle gevallen zo; ze zijn zeker niet altijd bitter. Je kunt moeilijk een algemeen verhaal over deze veelzijdige bierstijl vertellen. Maar of je er nu gek op bent, of het juist verschrikkelijk vindt, er is één ding dat we niet kunnen ontkennen: IPA's zijn niet meer weg te denken.
Maar wat weet je eigenlijk over IPA's? IPA's zijn er in verschillende stijlen, en de moderne benadering van hoppig bier is geen verklaring van bitterheid, maar een bier dat de wereld van fruitige smaken verkent die ook uit hop kunnen komen. Hier is alles wat je moet weten over de IPA, van veelvoorkomende termen tot enkele verschillende stijlen.
De IPA-woordenschat
Dit zijn termen die op elke bierstijl kunnen worden toegepast, dus niet alleen op IPA.
Session
Minder alcohol! Wat al dan niet een goede zaak is, afhankelijk van je wensen. Moderne IPA's voorsessies vallen meestal onder de 4% ABV.
Double/Imperial
Dubbele en imperiale IPA's zijn in wezen hetzelfde: IPA's met een hogere hopconcentratie. Om al die hopsmaak in evenwicht te brengen, gebruikt de brouwer meer mout, wat resulteert in een hoger alcoholpercentage (meestal meer dan 7%).
Dry-hopped
Dry-hoppen is het proces waarbij hop in gistend bier wordt toegevoegd, in plaats van ze toe te voegen terwijl het brouwsel kookt. Het proces creëert een extreem sterk aroma, dat de fruitige/dennenachtige/suikerzoete tonen van de hop versterkt. Het voegt aroma’s toe aan het bier, zonder enige bitterheid.
Dubbel dry-hopped
Veel brouwers zeggen dat IPA's "dubbel ge-dry-hopped" zijn. En hoewel dit vanzelfsprekend klinkt, is het eigenlijk zinloos. Er is geen echte definitie voor "dubbel ge-dry-hopped". Het kan een dry-hop zijn met tweemaal de hoeveelheid hop of de toevoeging van een verse partij hop van een andere hopsoort of misschien wel halverwege het proces. Er zijn zelfs brouwers die beweren een bier te “tripel dry-hoppen”…..
Single-hopped
Brouwers combineren meerdere hopvariëteiten om dezelfde reden dat je meerdere smaakmakers in een marinade zou doen - om verschillende smaken op tafel te brengen. Een single-hopped IPA wordt echter uitsluitend met één hopsoort gebrouwen. Dat betekent dezelfde hopsoort wordt gebruikt zowel voor de bitterheid als voor de aroma’s.
Vers gehopt
Vers gehopte IPA's, ook wel wet-hopped genoemd, komen maar één keer per jaar, op het hoogtepunt van het hopoogstseizoen eind augustus en september. Om te kwalificeren als een versgehopte IPA, moet de hop de wijnstok verlaten, naar de brouwerij reizen en binnen 24 uur aan de kook komen. Hoe dichter bij de brouwdatum je het drinkt, hoe intenser de briljante, frisse smaak van de hop zal zijn.
Hop Burn
Hop burn is een sensatie die meestal optreedt bij het drinken van echt verse IPA's, die ontstaat wanneer hetbier te vroeg wordt afgevuld na de lagering. Het wordt meestal ervaren aan het einde van de slok, of kort daarna. Terwijl de nasmaak begint, is er een brandende samentrekking in je mond en keel. Het is als de droogste droogte, tintelingen achter in je keel. Hoewel het feitelijk een brouwfout is, bewijzen sommige IPA-brouwers hiermee de ultieme versheid van hun bier.
Hop Creep
Met hop creep wordt het verschijnsel bedoeld van extra vergisting onder invloed van dryhopping. Hop blijkt enzymen te bevatten die onvergistbare lange-keten-suikers kunnen afbreken tot eenvoudige, snelle suikers. Deze enzymactiviteit blijft zonder gevolgen als er geen gist aanwezig is (suiker is suiker), maar als er gist aanwezig is, worden de net geproduceerde suikers omgezet in alcohol en koolzuur.
Hop creep kan een aanzienlijke impact hebben op bier, bijvoorbeeld op troebele NEIPA’s die dikwijls nog wat gist bevatten en die ge-dryhopped zijn met grote hoeveelheden hop. Als het bier al gebotteld is, kan de extra CO2 zorgen voor zoveel druk dat flesjes exploderen. Het is goed mogelijk dat het alcoholpercentage omhooggaat en dat er diacetyl ontstaat.
IPA-stijlen
Dit zijn classificatiecategorieën voor IPA's. Een "stijl" betekent dat een ingrediënt in het brouwproces of de brouwtechniek (of beide) een bepaalde smaak, mondgevoel of uitstraling geeft aan het bier dat altijd geldt voor de stijl.
Engelse IPA
De IPA is uitgevonden in Engeland. Hier is de verkorte versie: Britse zeelieden, terwijl ze naar India zeilden, laadden vaten bier met hop, omdat hop een conserveermiddel was. De hop bleef zolang in het bier hangen dat ze hun fruitige smaak verloren en een bitter smakend bier achterlieten. Dus... Britse IPA's zijn moutig, bitter en eentonig. Ze zijn tegenwoordig niet de meest populaire stijl, maar het is belangrijk om er een te kunne herkennen als je hem ziet.
West Coast IPA
De West Coast IPA was het begin van de Amerikaanse hopexplosie. Deze stijl krijgt de eer voor het verkennen van de rumoerige, fruitige smaken in hop, terwijl een deel van de bitterheid wordt afgestoten. Dat wil niet zeggen dat West Coast IPA's niet bitter zijn; dat zijn ze zeker. Maar die bitterheid is in balans met een uitzonderlijk schone, frisse body, het hogere koolzuurgehalte en vele tonen van tropisch fruit (het is tenslotte een "West Coast" IPA).
NEIPA
De New England IPA is wat mensen nu drinken. Deze IPA is ongefilterd (waardoor hij troebel wordt) en heeft een extreem lage bitterheid door het gebruik van hoppen die een intense, fruitige smaak geven. IPA's in New England-stijl worden vaak ge-dryhopped en hebben een redelijk laag koolzuurgehalte. Deze bieren zien eruit als sinaasappelsap, ruiken naar fruitsalade en smaken naar vers fruit. Dit is de IPA voor de "Ik hou niet van IPA's"-mensen, wat misschien de reden is waarom ze nu zo populair zijn.
Eastcoast IPA
Hoewel dit niet per se een "officiële" bierstijl is, valt er iets te zeggen voor de IPA in EastCoast-stijl. Het is de opstap tussen de Britse en West Coast IPA, met de nadruk op dennenhopsmaak en een stevige moutruggengraat. Het is niet zo helder als een West Coast IPA, maar complexer van smaak dan een Britse IPA.
Oat IPA
"Zacht" is een woord dat steeds vaker voorkomt als het over deze IPA's gaat, en dat is te danken aan haver. Terwijl West Coast IPA's knapperig, schoon en scherp zijn, hebben IPA's gebrouwen met havervlokken of havermelk een lui, onverschillig mondgevoel. Ze zijn zacht zoals een deken die je op de bank legt met een bonus van fruitige hoparoma's.
Milkshake IPA
Milkshake IPA's bevatten geen melk en je moet ze niet schudden. Ze krijgen de naam vanwege de zoetheid die de melksuiker (lactose) aan het bier toevoegt. Het is gebruikelijk (maar niet verplicht) om fruit of vanille aan deze IPA's toe te voegen om het effect nog verder te vergroten. Met een laag koolzuurgehalte eindigen deze meestal als een fruitige milkshake, superzacht als een milkstout, maar veel lichter van smaak en kleur.
Belgische IPA
De stuwende smaak in een Belgische IPA komt van Belgische gist, die het bier zoete, broodachtige, warme tonen geeft. Deze smaken meestal als een Britse IPA gemengd met een Belgische tripel. Dit resulteert meestal in een toegankelijke IPA.
Sour IPA
In een perfecte wereld zou een zure IPA in gelijke delen scherp, sappig en fruitig zijn, maar de zure IPA is nog grotendeels onbekend terrein. Sommige brouwers zullen een ge-dryhopped zuur bier een "Sour IPA" noemen, maar het is niet hetzelfde. De body van een zuur bier is over het algemeen lichter, dus het rechtstreeks toevoegen van de gedurfde smaak van hop aan dat bier werkt niet altijd. Er is eigenlijk maar één brouwerij die zure IPA's op de juiste manier maakt. Hudson Valley Brewing Company mengt zuur bier met een apart gebrouwen IPA om één zuur, fruitig, samenhangend bier te creëren.
Black IPA
Black IPA, zwart in kleurmoet zijn maar toch heel fris van karakter moet blijven. Iets wat heel lastig te brouwen is omdat je gebruik maakt van donkere moutsoorten en heel snel die frisheid kunt verliezen.
Een Black IPA zit met de stijl tussen een IPA en een Porter/Stout in. Het heeft een fris hoppig karakter zoals een normale IPA en krijgt wat donkere tonen, een hint chocolade en koffie van de donkere mouten. Dit mag echter niet te ver worden doorgevoerd, anders gaat de Black IPA te veel op een porter of stout lijken en dat is niet de bedoeling. Als je een Black IPA met de ogen dicht zou drinken, zou je eigenlijk niet moeten proeven hoe donker dit bier is.